02 kwi Pałac w Czerniejewie wypełnił się historią i… prelekcjami
Sobota, 30 marca. Od wczesnych godzin porannych do sennego zazwyczaj o tej porze Czerniejewa, z różnych stron Polski, docierały kawalkady samochodów. Niektórym kierowcom bardzo się spieszyło, ponieważ chcieli zdążyć na godz. 9.45. O tej bowiem porze oficjalnie otwarty miał być I Festiwal Historyczny „Tajemnice Trzech Stuleci” organizowany przez Aleksandrę i Karola Soberskich oraz ich Fundację Historyczną „Przywracamy Pamięć”. Tym samym pałac w Czerniejewie zaczął się wypełniać historię.
Każdy kto w godzinach przedpołudniowych w sobotę, 30 marca, pojawił się na pobliżu pałacu w Czerniejewie, jak i na pałacowym dziedzińcu, zobaczył dziesiątki samochodów z tablicami rejestracyjnymi z różnych stron Polski. To znak, że do pałacu zjechali się miłośnicy historii z całego kraju, ale też z zagranicy. Ta piękna rezydencja zapełniła się gwarem rozmów o dziejach Polski związanych z XVIII, XIX i XX wiekiem.
Punktualnie o godz. 9.45 w Sali Belkowej, Karol Soberski, prezes Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć”, jednocześnie pomysłodawca i główny organizator Festiwalu powitał gości, wśród których byli: Jolanta Goszczyńska, wielkopolski wojewódzki konserwator zabytków, Diana Matłosz-Blige, przedstawicielka Mecenasa Festiwalu – Santander Bank Polska, Marin Kwiatkowski, gospodarz pałacu, Tadeusz Szymanek, burmistrz miasta i gminy Czerniejewo, Tomasz Budasz, prezydent miasta Gniezna, Artur Hańczak, wójt gminy Mieleszyn i wielu innych zacnych gości.
Moderatorem wykładów w Sali Belkowej był Jarosław Mikołajczyk, zastępca redaktora naczelnego portalu informacjelokalne.pl.
– Festiwal ma promować walory historyczno-turystyczne powiatu gnieźnieńskiego i Wielkopolski poprzez sekrety ludzi, miejsc i wydarzeń tego regionu związanych z XVIII, XIX i XX wiekiem. Chcemy pokazać, że powiat gnieźnieński i szerzej Wielkopolska, to nie tylko Szlak Piastowski, początki państwa polskiego czy Powstanie Wielkopolskie, ale również ciekawe zabytki, miejsca czy historie związane z I i II wojną światową, to wspaniałe pałace i dwory związane z ziemiaństwem XIX i pierwszych dekad XX wieku, to niezwykłe zabytki techniki, to zapomniani ludzie i miejsca z nimi związane – powiedział, otwierając Festiwal, Karol Soberski.
Po nim Marcin Perliński, sekretarz) stowarzyszenia Brodnicka Grupa Elsploracyjno – Poszukiwawcza z siedzibą w Brzoziu przedstawił prelekcję pt. „5 października 1831 r. – ostatni akt Powstania Listopadowego”.
Kolejny niezwykle interesujący wykład autorstwa Bogdana Rosickiego (przewodnika po obiektach kompleksu „Riese” i jednego z najlepszych znawców II-wojennych tajemnic Zamku Książ oraz specjalisty do spraw trasy podziemnej Zamku Książ) nosił tytuł „Zamek Książ – tajemnice, fakty i mity”.
Czwartą prelekcję w Sali Belkowej wygłosiła Joanna Lamparska, dziennikarka, podróżniczka, pisarka, która szuka ukrytych skarbów, pisze o nich książki, podróżuje daleko i blisko. J. Lamparska śledzi tajemnice Dolnego Śląska, zbiera informacje o zaginionych w czasie II wojny światowej zabytkach i dokumentach. Dlatego jej wykład pt. „Ostatni występ Doktora Śmierć – zbrodnia i medycyna w czasie II wojny światowej na Dolnym Śląsku” wzbudził ogromne zainteresowanie.
Następny wykład przypadł w udziale pasjonatowi kolei i historii techniki, aktywnemu od wielu lat w Parowozowni Gniezno – Krzysztofowi Modrzejewskiemu. Opowiedział on „Niezwykłe koleje kolei w Gnieźnie” – czyli prawie dwa wieki historii ogromnej części miasta, wielkiego rozwoju, wyjątkowej społeczności i perły w koronie – gnieźnieńskiej Parowozowni.
Kolejny prelegent przeniósł słuchaczy w czasie do Prus Wschodnich, a był nim Michał Młotek, poszukiwacz zabytków, regionalista, odkrywca historii i archiwista społeczny, autor książek „Tajemnice pogranicza”, „Noc patagonów” i „Zapiski Hansa Heinricha” oraz cyklu filmów o historii Prus Wschodnich. Michał prowadzi też portal zdziennikaodkrywcy.pl. Jego prelekcja pt. „Paul von Hindenburg i druga stolica Rzeszy” ukazała miłośnikom historii zupełnie nieznane wątki z historii Warmii i Mazur.
Punktualnie o godz. 15.00 swój wykład zaczął pomysłodawca Festiwalu – Karol Soberski, prezes Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć”, dziennikarz, właściciel portali informacjelokalne.pl i turystykalokalna.pl, niezależny badacz lokalnej historii, który od 15 lat tropi i wyjaśnia zagadki historii pogranicza Wielkopolski, Kujaw i Pałuk, szczególnie te dotyczące XIX i XX w. Autor przewodników turystycznych oraz książek o skarbach i tajemnicach Pojezierza Gnieźnieńskiego („Skarb Dziedzica”, „Zapomniana zbrodnia”, „Tajemniczy Pałac Zakrzewo”, „Złoto Dziedzica”). Współautor monografii pt. „Medycyna na usługach systemu eksterminacji ludności w Trzeciej Rzeszy i na terenach okupowanej Polski”. I właśnie o bohaterach swoich dwóch książek: „Skarb Dziedzica” i „Złoto Dziedzica”, w prelekcji pt. „Złoto dziedzica – na tropach tajemnic braci Saskowskich”, opowiedział K. Soberski.
Po nim w świat sekretów II wojny światowej przeniosło uczestników Festiwalu Łukasz Orlicki. Łukasz to dziennikarz, historyk, założyciel i szef Grupy Eksploracyjnej Miesięcznika „Odkrywca” (GEMO), który organizował i kierował wieloma badaniami historycznymi oraz archeologicznymi dotyczącymi poszukiwań podziemnych fabryk i fortyfikacji, depozytów broni, dokumentów, śladów zbrodni i wraków (m.in. uczestniczył w odnalezieniu krypty Wielkich Mistrzów Zakonu Krzyżackiego w Kwidzynie, poszukiwaniach archiwum KG AK, ale przede wszystkim tropi ślady podziemnych fabryk i tajemniczych tuneli). Uczestniczył też w ekspedycji historycznej na północną Syberię „Dead Road 1953 – 2013”. Autor artykułów z dziedziny historii konfliktów zbrojnych oraz książek „Zaginiony konwój do Riese” i „Tajne zakłady zbrojeniowe III Rzeszy w powiecie lubańskim”. I opowiedział on właśnie o historii związanej z wydarzeniami z lat 1939 – 1945 w wykładzie pt. „Prawdziwy J – 23. Tajemnica majora B.”.
Przedostatni wykład tego dnia w Sali Belkowej wygłosił Krzysztof Kaźmierczak, dziennikarz śledczy i pisarz. Specjalizuje się w śledztwach o tematyce historycznej. Autor książek m.in. „Tajne spec. znaczenia” (2009), „Krótka instrukcja obsługi psa” (2016). „Rozstrzelani za uratowanie kobiety” (2018) oraz współautor „Sprawa Ziętary. Zbrodnia i klęska państwa” (2015). Tytuł jego prelekcji brzmiał: „Czy sprawa zabójstwa Jarosława Ziętary to już historia? Historia jednej z dwóch najstarszych w Polsce nadal prowadzonych spraw kryminalnych”.
Sobotni maraton prelekcji zamknął wykład Jacaka Podemskiego zatytułowany „Tajemnice Niezwykłego Miejsca – Międzyrzecki Rejon Umocniony”. J. Podemski – dziennikarz, przewodnik, miłośnik fortyfikacji, prowadzący program „Wstęp Wzbroniony” w TVN Turbo oraz współprowadzący program „Poszukiwacze zaginionej prawdy” na antenie kanału HISTORY oraz eksplorator, od wielu lat zajmujący się tajemnicami Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego, opowiedział o największych tajemnicach MRU. Warto podkreślić, że J. Podemski to także przewodnik w dwóch filmach TVN Turbo poświęconych Czarnobylskiej Strefie Wykluczenia: „Czarnobyl. Wstęp wzbroniony” (2015 r.) i „Powrót do Czarnobyla” (2017 r.). Filmy są opowieściami świadków katastrofy elektrowni jądrowej w Czarnobylu i osobom, które zostały oddelegowane do usuwania skutków awarii w elektrowni jądrowej.
Oprócz tych dziesięciu wykładów w Sali Belkowej, w sobotę odbyło się jeszcze 6 prelekcji w Sali Hrabiego, koncert, wystawa oraz rozpoczęły się targi książki historycznej i regionalnej. O tym jednak szeroko napiszemy w kolejnej naszej relacji z I Festiwalu Historycznego „Tajemnice Trzech Stuleci”.
(as)