06 sty Projekt „Pałace Tajemnic” czas zacząć!

Wielkopolska i Kujawy to dziesiątki, a nawet setki pałaców i dworów. Wiele z tych rezydencji jest zapomnianych, wiele bije blaskiem, ale wszystkie łączy jedno – mają nieodkryte do dzisiaj tajemnice i skarby. Czas najwyższy je poznać i rozwiązać! I w tym ma pomóc projekt „Pałace Tajemnic”, który będzie realizowany przez Karola Soberskiego (i Fundację „Przywracamy Pamięć”) i Radosława Hermana (i Stowarzyszenie Alchemia Czasu). Pierwsza edycja projektu odbędzie się od 11 do 13 lutego w XIX-wiecznym pałacu w Zdziechowie koło Gniezna, gdzie będziemy szukać przede wszystkim pozostałości po bitwie z okresu Powstania Wielkopolskiego. Takiego projektu jeszcze w Polsce nie było! Obecnie trwa nabór uczestników!

„Pałace Tajemnic” to przedsięwzięcie skierowane do wszystkich miłośników historii: poszukiwaczy, regionalistów, czytelników książek historycznych i tych pasjonatów historii, którzy lubią zasiąść na widowni i posłuchać ciekawych prelekcji! Takiego projektu jeszcze w Polsce nie było!

– Czekają nas niezwykłe przygody, emocje, wspaniałe pałace i dwory, nietuzinkowe spotkania z prelegentami (pisarze, odkrywcy, podróżnicy), przypałacowe parki i akweny pełne zagadek i skarbów, które trzeba będzie odszukać i… kilka niezapomnianych weekendów w cieniu tajemniczych rezydencji! I nagrody dla poszukiwaczy z najciekawszymi znaleziskami! – podkreśla Radosław Herman.

Efektem projektu ma być m.in. wzbogacenie wiedzy o danym pałacu dzięki poszukiwaniom terenowym, ubogacenie w zabytki lokalnych muzeów lub izb pamięci, powstanie książek o dziejach danej rezydencji, cykl ciekawych prelekcji, edukacja młodego pokolenia oraz integracja środowiska poszukiwaczy.

W ciągu roku planowanych jest od 3 do 5 takich weekendowych spotkań w różnych pałacach!

Pomysłodawcy projektu
Karol Soberski – prezes Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć”, dziennikarz, pisarz i niezależny badacz lokalnej historii. Redaktor naczelny portalu turystyczno-informacyjnego Pojezierze24.pl. Od blisko 18 lat wyjaśnia zagadki historii Pojezierza Gnieźnieńskiego, szczególnie te dotyczące XIX i XX w. Jego ulubionymi tematami są tajemnice związane z ziemiaństwem w okresie międzywojennym oraz sekrety II wojny światowej. Jego największe sukcesy poszukiwawcze to: w 2004 r. w lasach Leśnictwa Nowaszyce odkrył masowe groby pomordowanych w 1942 r. przez Niemców w ramach akcji „T4” pacjentów szpitala psychiatrycznego „Dziekanka” w Gnieźnie; w 2107 r. odkrył miejsce spoczynku hr. Albina Węsierskiego, który uratował przed zniszczeniem wyspę Ostrów Lednicki – miejsce chrztu Polski; w 2021 r. odnalazł archiwum Mariana Habera, jednego z największych przedwojennych kolekcjonerów dzieł sztuki, które zostało ukryte w 1939 r.
Autor książek: „Skarb Dziedzica” (2016), „Zapomniana zbrodnia” (2017), „Tajemniczy Pałac Zakrzewo” (2017), „Złoto Dziedzica” (2018), „Skarby i tajemnice okolic Gniezna” (2019) – książka ta została „Publikacją Roku 2019” w regionie oraz „Zagadkowy Kolekcjoner. Marian Haber – ziemianin, marszand, celebryta” (2021). Współautor monografii pt. „Medycyna na usługach systemu eksterminacji ludności w Trzeciej Rzeszy i na terenach okupowanej Polski” (2011), wydanej w związku ze wspomnianym odkryciem w 2004 r. w lasach Leśnictwa Nowaszyce masowych grobów pomordowanych w 1942 r. przez Niemców w ramach akcji „T4” pacjentów szpitala psychiatrycznego „Dziekanka” w Gnieźnie. Autor przewodników turystycznych: „Spacerem po Kłecku” (2011), „Gmina Niechanowo” (2013) i „Uroki Gminy Mieleszyn” (2015); współautor folderów turystycznych wydanych przez Starostwo Powiatowe w Gnieźnie z cyklu „Tu powstała Polska” (2012).
Od kilku lat jest zapraszany jako ekspert do programów radiowych i telewizyjnych poświęconych historii Wielkopolski i Kujaw, a także jako prelegent na konferencje naukowe w całej Polsce. Pomysłodawca i dyrektor Festiwalu Historycznego „Tajemnice Trzech Stuleci”, którego dwie edycje odbyły się w 2019 i 2021 r. (jedno z największych w Polsce spotkań pasjonatów historii, miłośników skarbów i tajemnic, pisarzy, badaczy i eksploratorów) oraz festiwalu „Historyczne Konfrontacje”.
Od 2012 r. w ramach cyklu „Wędrówki z historią” oprowadza turystów po pałacach i dworach oraz najciekawszych historycznie miejscach pogranicza Wielkopolski i Kujaw.

Radosław Herman – archeolog, specjalista w archeologii historycznej, bronioznawstwie i badaniach archeologiczno-architektonicznych. Prezes Stowarzyszenia Alchemia Czasu. Przez kilka lat pracownik Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, obecnie pracowni badawczo-projektowej ARCH-TECH. Badacz zabytków architektonicznych (głównie zamków) oraz miast. Wprowadzał nowoczesne metody geofizyczne oraz nowe metody badawcze (m.in. mikroskopię elektronową i spektroskop do analizy zabytków), prowadził badania archeologiczne miasta przemysłowego.
Od 2006 r. popularyzuje naukę i współpracuje z organizacjami zrzeszającymi amatorskich miłośników eksploracji i historii, organizuje wydarzenia i imprezy popularyzujące naukę, m.in. badania naukowe z udziałem wolontariuszy (w tym osób niepełnosprawnych), wystawy, lekcje archeologii w szkołach, pikniki archeologiczne itp.
Autor książek: „Zamek w Ełku. Tajemnice wydobyte z przeszłości” (2015), „Zamek w Dankowie. Tajemnice przeszłości od średniowiecza do XVII wieku” (2015), „Dwór. Miejsce magiczne a ogród zaczarowany” (2020). Finalista konkursu Popularyzator Nauki 2016 organizowanego przez PAP Nauka w Polsce i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Konsultant naukowy w programie „Misja Skarb” emitowanym na kanale Fokus TV.
Pomysłodawca Festiwalu Misja Przygoda w Uniejowie i Jesiennych Spotkań Zamkowych także odbywających się w Uniejowie.

Pałac w Zdziechowie
Pierwsza odsłona projektu „Pałace Tajemnic” odbędzie się od 11 do 13 lutego 2022 r. w XIX-wiecznym pałacu w Zdziechowie w gminie Gniezno. Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z 1243 r. Nas jednak interesuje okres, gdy Zdziechowa została zakupiona przez znany w Wielkopolsce ród von Wendorffów, czyli początek lat 70. XIX wieku. Do rodu Wendorffów należały też zespoły pałacowo-parkowe w Mielnie, Przysiece (oba w gminie Mieleszyn) i Rybieńcu (gmina Kiszkowo). Pałac w Zdziechowie powstał w latach 80. XIX wieku i do Wendorffów należał do 1945 r. Pałac otaczał park, którego pozostałości – około 2 ha – możemy oglądać do dzisiaj.

I właśnie w tym parku 30 i 31 grudnia 1918 r. doszło do bitwy powstańców wielkopolskich z 400-osobowym oddziałem Grenzschutzu z Bydgoszczy. W parku będziemy szukać zarówno pozostałości po te bitwie sprzed 103 lat, jak również innych artefaktów z wcześniejszych wydarzeń, które rozgrywały się w tym miejscu. W parku znajdują się m.in. pozostałości grobowca w którym pochowano cztery osoby z rodu Wendorffów, a także niezidentyfikowane do dzisiaj miejsce, gdzie w 1939 r. rozstrzelano czterech Polaków (ponoć szczątki jednego z nich spoczywają tam do dzisiaj).

– W projekcie w Zdziechowie planujemy udział maksymalnie 40 poszukiwaczy z całej Polski. Ilość miejsc jest ograniczona, dlatego decyduje kolejność zgłoszeń. Poszukiwaczom gwarantujemy nocleg w szkole, wyżywienie, możliwość zwiedzania pałacu, jak i udziału w ciekawych prelekcjach – mówi Karol Soberski. – Dla trzech poszukiwaczy, którzy będą mogli się poszczycić najciekawszymi znaleziskami przewidujemy nagrody finansowe – dodaje.

Spotkanie w Zdziechowie realizowane jest przy współpracy z Gminą Gniezno i pod patronatem wójt gminy Marii Suplickiej.

Aleksandra Soberska