11 maj „Przywrócić pamięć tym wielkim i tym bezimiennym”

W ramach Tygodnia Bibliotek – w bibliotece publicznej w Żydowie w gminie Czerniejewo odbyło się spotkanie w trakcie którego Karol Soberski, prezes Fundacji  Historycznej „Przywracamy Pamięć”, opowiadał o skarbach i tajemnicach, ale także o mrocznych stronach lokalnej historii, zawartych w książkach „Skarb Dziedzica”, Zapomniana zbrodnia” i „Tajemniczy Pałac Zakrzewo”.

Nadkomplet miłośników dobrej książki, czyli blisko 30 osób, przyszło wczoraj na spotkanie autorskie z Karolem Soberskim do Biblioteki Publicznej w Żydowie. Autora książek „Skarb Dziedzica”, „Zapomniana zbrodnia” i „Tajemniczy Pałac Zakrzewo” powitała Anna Maciejewska, kierownik biblioteki.

Karol Soberski to dziennikarz, eksplorator, niezależny badacz lokalnej historii, przewodnik po pałacach i dworach powiatu gnieźnieńskiego oraz żnińskiego. Właściciel portali informacjelokalne.pl i turystykalokalna.pl. Autor przewodników turystycznych oraz współautor folderów turystycznych wydanych przez Starostwo Powiatowe w Gnieźnie z cyklu „Tu powstała Polska”. Prezes Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć”.

– Cieszę się bardzo, że zostałem zaproszony do Żydowa, ponieważ z tą miejscowością mam wiele wspaniałych wspomnień. Przez ponad siedem lat regularnie przyjeżdżaliśmy do państwa by relacjonować i opisywać na portalu informacjelokalne.pl różne imprezy organizowane czy to przez Towarzystwo Przyjaciół Żydowa, czy też Sołectwo Żydowo. Mieliśmy też przyjemność wyjeżdżać z państwem na wycieczki po Polsce – mówi K. Soberski. – Wprawdzie od trzech lat nie jestem już zapraszany do Żydowa, bo zmienili się ludzie i pewne koncepcje, ale zawsze serdecznie przyjeżdżam do Żydowa, bo ta miejscowość ma szczególne znaczenie w moim życiu – dodaje.

Następnie K. Soberski przybliżył zebranym postać głównego bohatera książki „Skarb Dziedzica” – Franciszka Saskowskiego, dziedzica Popowa Ignacewa. Była też mowa o dokonanych przez niego odkryciach na pograniczu Wielkopolski i Pałuk. – Powodów napisania książki „Skarb Dziedzica” jest kilka. Pierwszy to fakt, że swoje dzieciństwo, czyli najpiękniejsze lata, spędziłem w pałacu wybudowanym przez Franciszka Saskowskiego. Powód drugi to chęć wyciągnąć z otchłani zapomnienia tę wielką postać, człowieka wielkiego formatu, a takim bez wątpienia był F. Saskowski, który po II wojnie światowej został wymazany z kart historii – wyjaśnia K. Soberski.

K. Soberski opowiedział również o największym dziele stworzonym przez F. Saskowskiego, czyli o wybudowaniu przez niego kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Popowie Ignacewie.

W dalszej części spotkania mowa była o drugiej książce pt. „Zapomniana zbrodnia” i niemieckiej akcji „T4”, czyli mordowaniu pacjentów szpitali psychiatrycznych. K. Soberski przybliżył te wydarzenia poprzez historię odkrycia, którego dokonał w 2004 r. w lasach Leśnictwa Nowaszyce, gdzie odnalezione zostały masowe groby pomordowanych w 1942 roku pacjentów szpitala „Dziekanka”. – Niemcy w czasie II wojny światowej zamordowali, oficjalnie, ponad 3600 pacjentów „Dziekanki”, aczkolwiek nie może wykluczyć, że jest to liczba mocno zaniżona – zaznacza K. Soberski.

Temat ten najbardziej zainteresował zebranych w bibliotece w Żydowie. – „Zapomniana zbrodnia” to pierwsza na rynku wydawniczym książka opisująca największą w okresie II wojny światowej zbrodnię popełnioną przez Niemców w Gnieźnie. Zbrodnię, która dzisiaj jest praktycznie zapomniana. Zbrodnię która pochłonęła oficjalnie blisko 4 tysiące osób. Nieoficjalnie zamordowanych pacjentów „Dziekanki” może być dwu- lub trzykrotnie więcej. Pozycja ta zawiera dokumentację mojego ponad 12-letniego śledztwa dziennikarskiego, którego efektem było odkrycie „dołów śmierci” – jedynego znanego obecnie miejsca w powiecie gnieźnieńskim, w którym Niemcy pogrzebali pacjentów „Dziekanki”. Ale eksterminacja psychicznie i nieuleczalnie chorych określona kryptonimem „T4” stanowiła preludium zbrodni nie mającej precedensu w historii ludzkości, o której dziś mówimy Holocaust. I ta Zagłada miała swój początek również w niemieckim Gnesen, gdzie naziści prowadzili doświadczenia z użyciem gazowych technik zabijania – podkreśla K. Soberski,

Na koniec spotkania K. Soberski wspomniał również o swojej najnowszej książce pt. „Tajemniczy Pałac Zakrzewo”, opowiedział o historii tego pałacu, jego budowniczym hr. Albinie Węsierskim i wydarzeniach, które rozgrywały się w tej rezydencji w czasie II wojny światowej.

– Poprzez moje książki chcę przywrócić pamięć zarówno tym wielkim, ale zapomnianym postaciom z naszego regionu jak F. Saskowski, czy A. Węsierski, ale też tym wielu bezimiennym zamordowanym przez Niemców w czasie II wojny światowej. Chcę przywrócić im należny szacunek – podsumował K. Soberski.

W trakcie spotkania była też o mowa o planach K. Soberskiego czyli jego najbliższych książkach „Złoto Dziedzica” i „Wielka ucieczka”. Padały również pytanie, czy K. Soberski chciałby napisać książkę o historii pałacu w Czerniejewie.

Spotkanie tradycyjnie zakończyło się dedykacjami wpisywanymi w książki „Skarb Dziedzica”, „Zapomniana zbrodnia” i „Tajemniczy Pałac Zakrzewo” oraz pamiątkowymi fotografiami.

Fotorelacja ze spotkania do obejrzenia tutaj.

(as)