17 mar Program TVP „Było… nie minęło” zawita do Gniezna!
Najpopularniejszy program dla miłośników historii „Było… nie minęło – Kronika zwiadowców historii” redaktora Adama Sikorskiego, emitowany na antenie TVP, przybędzie w przyszłym tygodniu do Gniezna. Ekipa filmowców będzie realizowała film o zagładzie pacjentów szpitala „Dziekanka”, do której doszło w czasie II wojny światowej. Do Gniezna przyjadą na zaproszenie Karola Soberskiego, prezesa Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć”.
Redaktor Adam Sikorski przyjedzie do Gniezna, by zrealizować film opowiadający o zagazowaniu w czasie II wojny światowej, tysięcy pacjentów szpitala psychiatrycznego „Dziekanka”. Pretekstem do tego jest książka Karola Soberskiego pt. „Zapomniana zbrodnia”.
– Przeczytałem tę książkę i jest to wstrząsająca historią. Zbrodnia jest wspaniale udokumentowana przez pana Karola Soberskiego, dlatego chcę widzom przypomnieć te dramatyczne wydarzenia – mówi A. Sikorski.
Zagłada pacjentów
Przypomnijmy. 1 września 1939 r. rozpoczęła się II wojna światowa. Był to też początek zagłady fizycznie i umysłowo upośledzonych pacjentów szpitali psychiatrycznych. Eksterminacja dotknęła również chorych Zakładu Psychiatrycznego „Dziekanka” w Gnieźnie. Ta największa w dziejach Gniezna i okolic, niemiecka zbrodnia popełnia w czasie II wojny światowej, rozpoczęła się w listopadzie 1939 roku! Ze szpitala psychiatrycznego „Dziekanka” zaczęły wówczas wyjeżdżać samochody, tzw. „gaswageny”, czyli mobilne komory gazowe.
Celem akcji była eliminacja ludzi określanych jako „niezdolnych do współżycia społecznego wiodących żywot niegodny życia”, czyli fizycznie i umysłowo upośledzonych. Według oficjalnych danych przez całą II wojnę światową zagazowano blisko 4 tys. pacjentów szpitala psychiatrycznego „Dziekanka” w Gnieźnie, a nieoficjalnie może nawet trzykrotnie więcej chorych! Zbrodnia ta ciągle kryje wiele tajemnic…
Eksterminacja psychicznie i nieuleczalnie chorych określona kryptonimem „T4” stanowiła preludium zbrodni o której dziś mówimy Holocaust. I ta Zagłada miała swój początek również w niemieckim Gnesen, gdzie Niemcy prowadzili doświadczenia z użyciem gazowych technik zabijania…
„Było… nie minęło…”
Redaktor A. Sikorski to polski historyk, dziennikarz, reżyser, scenarzysta i poeta. Od 2004 r. prowadzi emitowany na antenie TVP Historia program o tematyce historyczno-eksploracyjnej „Było… nie minęło – Kronika zwiadowców historii”. Program kontynuuje cykl reportaży: „Ocalić… od zapomnienia”, emitowanych na antenie TVP 3 w latach 2002-2004. W ramach programu prowadzi poszukiwania mogił żołnierskich, wraków samolotów i innych śladów historycznych. Śledzi również losy tzw. „żołnierzy wyklętych”.
Autor tego najpopularniejszego telewizyjnego programu o odkrywaniu tajemnic historii jest mentorem dla wielu współczesnych poszukiwaczy czy szeroko pojętych eksploratorów i miłośników historii.
A. Sikorski jest także autorem książek „Mapa tajemnic. Kronika zwiadowców historii” (Poznań 2012) i „Mapa tajemnice. Tom 2: Z dziennika wypraw” (2013). W obu tych pozycjach znajdziemy znacznie więcej informacji niż w programie.
Przypomnijmy, że red. Adam Sikorski będzie gościem lipcowego II festiwalu Historycznego „Tajemnice Trzech Stuleci”, który odbędzie się w Gnieźnie.
(kfs)