15 wrz Majątki ziemskie odsłaniają swoje sekrety…
Dzisiaj w Gnieźnie rozpoczął się 9. Festiwal „Fyrtel”! Na inaugurację, w Czytelni Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna – odbyło się spotkanie z Karolem Soberskim, pisarzem, dziennikarzem, prezes Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć” zatytułowane „Tajemnice majątków ziemskich okolic Gniezna”. W trakcie spotkania, jego uczestnicy, który w komplecie wypełnili salę Czytelni, przenieśli się w świat o którym Ludmiła Warzecha śpiewała: „Lata dwudzieste lata trzydzieste kiedyś dla wzruszeń będą pretekstem, zapachem dawno już zwiędłych bzów, poezją skrytą wśród zwykłych słów…”
Gości dzisiejszego spotkania powitał Piotr Wiśniewski, dyrektor Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna, który powitał uczestników spotkania m.in. posła na sejm Tadeusza Tomaszewskiego i Roberta Gawła, Wielkopolskiego Kuratora Oświaty.
– Rozpoczynamy dzisiaj kolejny gnieźnieński festiwal! Tym razem jest to 9. edycja Festiwalu „Fyrtel” – festiwalu o naszym mieście! Na inaugurację zapraszam na niezwykłe spotkanie z niezwykłym człowiekiem, z pisarzem i dziennikarzem, spotkanie z Karolem Soberskim – powiedział P. Wiśniewski.
„Tajemnice majątków ziemskich okolic Gniezna”
Karol Soberski dzisiejsze spotkanie podzielił na kilka bloków historycznych. Wspomniał o ilości majątków ziemskich w okolicach Gniezna, o ich obecnej sytuacji, ale przede wszystkim zabrał uczestników spotkania w świat, który przestał istnieć 1 września 1939 roku… W świat ziemiaństwa okolic Gniezna, świat niezwykłych postaci, ważnych dla naszego regionu, dzisiaj zapomnianych; świat ważnych wydarzeń dla regionu z okresu międzywojennego, wydarzeń o których dzisiaj nikt nie pamięta; świat pięknych pałaców i dworów odwiedzanych przez najważniejsze osobowości lat 20. i 30.; świat dzieł sztuki, unikatowych zabytków, świat skarbów i tajemnic związanych z właścicielami ziemskimi i ich majątkami…
Była więc mowa o majątkach ziemskich w Czerniejewie, Zakrzewie, Popowie Ignacewie, Mielnie, Arcugowie, Kołdrąbiu, Popowie Podleśnym, Zdziechowie, Niechanowie, Rybieńcu, Głębokiem, Sulinie, Dziadkowie, Przysiece, Działyniu…
Nie zabrakło także opowieści o najważniejszych rodach ziemiańskich z okolic Gniezna: Węsierskich, Chełmickich, Pągowskich, Żółtowskich, Skórzewskich, Saskowskich, Rzewuskich, Karłowskich, Galińskich, Szulczewskich, Paruszewskich, Kijewskich, von Wendorffów, von Sprengerów i Haberów.
K. Soberski poruszył też temat II wojny światowej i dramatycznych wydarzeń związanych z arystokracją okolic Gniezna w czasie okupacji oraz ich powojenne losy… Na koniec poruszył też kwestie aktualnej wiedzy społeczeństwa o ziemiaństwie w powiecie gnieźnieńskim i dlaczego tak mało mówi się o historii pałaców i dworów w naszym regionie…
Ale co najważniejsze – wszystko to było ilustrowane niepublikowanymi nigdy wcześniej, unikatowymi fotografiami z okresu międzywojennego, bezcennymi dokumentami z tamtych lat, wyjątkowymi listami czy dziełami sztuki odnalezionymi przez Karola Soberskiego.
Spotkanie zakończyło się pytaniami do prelegenta, nowymi tematami związanymi z ziemiaństwem, które zgłosili uczestnicy spotkania, jak również możliwością wspólnej fotografii i zakupem książek K. Soberskiego.
Na zakończenie P. Wiśniewski podziękował K. Soberskiego za bardzo ciekawą i wyjątkową prelekcję, wyrażając swoje uznanie za wiedzę o ziemiaństwie w naszym regionie, którą dysponuje K. Soberski.
Prelegent
Karol Soberski – dziennikarz z 27-letnim stażem, pisarz i niezależny badacz lokalnej historii. Fundator i prezes Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć” (fundacjahistoryczna.pl). Właściciel i redaktor naczelny portalu turystyczno-informacyjny Pojezierze24.pl (wcześniej: informacjelokalne.pl). Urodził się w XIX-wiecznym pałacu w Popowie Ignacewie i pewnie dlatego od 20 lat odkrywa tajemnice ziemiaństwa, pałaców i dworów oraz sekrety II wojny światowej w Wielkopolsce, na Kujawach i Pałukach. W 2004 r. w lasach Leśnictwa Nowaszyce niedaleko Mielna (gm. Mieleszyn) odkrył „doły śmierci” w których Niemcy, w ramach akcji „T4”, w 1942 r. pogrzebali pacjentów szpitala psychiatrycznego „Dziekanka” w Gnieźnie, co opisał w książce „Zapomniana zbrodnia. Mroczna tajemnica szpitala Dziekanka”. Zajmując się dziejami ziemiaństwa odnalazł wiele unikatowych fotografii z okresu międzywojennego, pamiętników, listów, dokumentów i innych materiałów archiwalnych związanych z ziemiaństwem na pograniczu Wielkopolski i Kujaw.
Od 2016 r. swoje odkrycia opisuje w książkach: „Skarb Dziedzica. Nieznane wydarzenia z pogranicza Wielkopolski i Pałuk” (2016), „Zapomniana zbrodnia. Mroczna tajemnica szpitala Dziekanka” (2017), „Tajemniczy Pałac Zakrzewo. Skarby- sekrety – legendy” (2017), „Złoto Dziedzica. Tropem skarbów z Popowa Ignacewa do Drawska Pomorskiego” (2018), „Skarby i tajemnice okolic Gniezna” (2019) – książka ta została „Publikacją Roku 2019” w regionie oraz „Zagadkowy Kolekcjoner. Marian Haber – ziemianin, marszand, celebryta” (2021). Współautor monografii pt. „Medycyna na usługach systemu eksterminacji ludności w Trzeciej Rzeszy i na terenach okupowanej Polski” (2011), wydanej w związku z dokonanym przez niego odkryciem w 2004 r. w lasach Leśnictwa Nowaszyce.
Autor przewodników turystycznych: „Spacerem po Kłecku” (2011), „Gmina Niechanowo” (2013) i „Uroki Gminy Mieleszyn” (2015); współautor folderów turystycznych wydanych przez Starostwo Powiatowe w Gnieźnie z cyklu „Tu powstała Polska” (2012).
Od 2012 r. w ramach cyklu „Wędrówki z historią” oprowadza turystów po pałacach i dworach oraz najciekawszych historycznie miejscach pogranicza Wielkopolski i Kujaw. Od kilku lat jest zapraszany jako ekspert do programów radiowych i telewizyjnych poświęconych historii oraz turystyce Wielkopolski i Kujaw, do realizacji programów telewizyjnych z cyklu „Było… nie minęło” red. Adama Sikorskiego czy „Ukryte skarby”, a także jako prelegent na konferencje popularno-naukowe w całej Polsce.
Pomysłodawca Festiwalu Historycznego „Tajemnice Trzech Stuleci”, którego trzy edycje odbyły się w 2019 (w pałacu w Czerniejewie), w 2021 (w Centrum Kultury eSTeDe w Gnieźnie) i 2022 r. w XIX-wiecznej wieży ciśnień w Janowcu Wielkopolskim. Jest to jedno z największych w Polsce spotkań pasjonatów historii, miłośników skarbów i tajemnic, pisarzy i eksploratorów. Pomysłodawca i główny organizator I Międzynarodowej Konferencji pt. „Ziemiaństwo – polska tożsamość, dwór – polska tradycja”, która 23 i 24 września 2023 r. odbędzie się w XVIII-wiecznym zespole pałacowo-parkowym w Czerniejewie.
I Międzynarodowa Konferencja „Ziemiaństwo – polska tożsamość, dwór – polska tradycja”
Jeśli ktoś z naszych Czytelników chce jeszcze więcej dowiedzieć się na tematy ziemiaństwa, to zapraszamy 23 i 24 września 2023 r. do zespołu pałacowo-parkowego w Czerniejewie, gdzie odbędzie się I Międzynarodowa Konferencja „Ziemiaństwo – polska tożsamość, dwór – polska tradycja”.